Bộ NN&PTNT: Trả lời cử tri Tây Ninh về việc điều chỉnh, bổ sung tiêu chí xây dựng nông thôn mới

 Theo ý kiến của cử tri, hiện nay, Nhà nước có nhiều chính sách để hỗ trợ xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên trong một số tiêu chí, Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần, phần còn lại do xã và người dân đóng góp. Trong điều kiện hiện nay, đây là điều khó thực hiện. Cử tri đề nghị Nhà nước rà soát các tiêu chí, điều chỉnh theo hướng hạ thấp một số tiêu chí (giao thông, thu nhập, lao động…) cho phù hợp; việc đưa ra các tiêu chí cần phải dựa trên tình hình thực tế của địa phương và đặc trưng vùng miền để có lộ trình thực hiện hợp lý, tạo điều kiện cho địa phương sớm hoàn thành việc xây dựng nông thôn mới.

Nhiều địa phương cần hỗ trợ để thực hiện tiêu chí chợ nông thôn

Trả lời ý kiến của cử tri, Bộ NN&PTNT cho biết, xây dựng nông thôn mới theo Bộ tiêu chí quốc gia là một chương trình phát triển nông thôn toàn diện, bền vững theo phương châm dựa vào nội lực là chính, với sự nỗ lực phấn đấu của các cấp chính quyền địa phương và người dân vì mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. Bộ tiêu chí quốc gia Nông thôn mới là mục tiêu, định hướng phấn đấu của người dân và các cấp chính quyền địa phương; là căn cứ để các xã lập quy hoạch, kế hoạch (đề án) và thực hiện xây dựng Nông thôn mới trên địa bàn; đồng thời là thước đo kết quả phấn đấu của từng xã và chỉ đạo của các cấp đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới. Các chỉ tiêu đánh giá đạt chuẩn là kết quả của quá trình, không nóng vội, một sớm một chiều.

Tuy nhiên, sau 02 năm triển khai trên cả nước; kết quả từ 11 xã điểm do Ban Bí thư Trung ương khoá X chỉ đạo và ý kiến đề xuất của Ban chỉ đạo các tỉnh, thành, các Bộ, ngành Trung ương; Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ NN&PTNT cùng phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu và đề xuất điều chỉnh, bổ sung một số tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về Nông thôn mới cho phù hợp với thực tiễn cũng như ban hành các hướng dẫn cụ thể và rõ ràng hơn.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh – Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới; Bộ NN&PTNT đã phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương rà soát và trình Thủ tướng Chính phủ sửa đổi 05 tiêu chí cho phù hợp, gồm: tiêu chí số 07 về chợ nông thôn, tiêu chí số 10 về thu nhập, tiêu chí số 12 về cơ cấu lao động, tiêu chí số 14 về giáo dục và tiêu chí số 15 về y tế. Các tiêu chí khác sẽ được rà soát và điều chỉnh trong thông tư hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về Nông thôn mới sau khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi một số tiêu chí.

Theo website chinhphu.vn, đối với việc điều chỉnh tiêu chí về thu nhập, Bộ NN&PTNT đề xuất Chính phủ sửa tiêu chí này thành thu nhập bình quân 22 triệu đồng/người/năm. Lý giải vì sao phải điều chỉnh tiêu chí này, ông Tăng Minh Lộc - Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho biết: Quyết định 491/QĐ-TTg trước đây quy định chỉ tiêu chung để đạt được tiêu chí thu nhập trong xây dựng Nông thôn mới là thu nhập bình quân đầu người/năm so với mức bình quân chung của tỉnh là 1,4 lần. Thực tiễn cho thấy, tiêu chí này có nhiều điểm chưa phù hợp. Cụ thể, mục tiêu thu nhập 1,4 lần so với mức bình quân chung của tỉnh mang giá trị tương đối, thay đổi theo từng năm, dẫn tới các nhóm có mức thu nhập ban đầu thấp sẽ không có cơ hội vươn lên đạt chuẩn Nông thôn mới. Người dân và cán bộ cơ sở không hình dung ra mức cụ thể phải phấn đấu là bao nhiêu.

Mặt khác, nếu tính chuẩn thu nhập theo phương pháp tương đối, cả nước sẽ có rất nhiều mốc đạt tiêu chí về thu nhập khác nhau, xảy ra tình trạng một số tỉnh cùng đạt Nông thôn mới nhưng thu nhập có thể chênh nhau 2-3 lần. Về căn cứ đưa ra con số 22 triệu đồng, ông Lộc cho biết: Yêu cầu đặt ra là, xã đạt chuẩn về tiêu chí thu nhập thì nhất thiết phải có mức thu nhập bình quân đầu người cao hơn so với mức bình quân chung trên địa bàn nông thôn cả nước. Mục tiêu phấn đấu về tăng trưởng thu nhập của dân cư nông thôn nêu trong Nghị quyết 26-NQ/TW (khoá X) thì đến năm 2020 thu nhập của cư dân nông thôn gấp trên 2,5 lần so với hiện nay.

Như vậy nếu đạt mục tiêu tăng gấp 2,5 lần như Nghị quyết thì đến năm 2020 thu nhập bình quân đầu người ở nông thôn phải đạt 22 triệu đồng/người/năm.

Đối với tiêu chí số 12 về cơ cấu lao động, Bộ NN&PTNT đề xuất thay thế tiêu chí “Cơ cấu lao động” bằng tiêu chí “Tỷ lệ người làm việc trên dân số trong độ tuổi lao động” với chỉ tiêu chung là 90%. Quy định hiện hành đặt chỉ tiêu chung là tỷ lệ lao động trong độ tuổi làm việc trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp là dưới 30%. Ông Lộc cho rằng, tiêu chí này phù hợp với cấp vùng và cả nước, nhưng không sát với các xã thuần nông. Thực tiễn ở nhiều nơi, khi đẩy mạnh phát triển sản xuất trên cơ sở phát huy lợi thế về nông nghiệp, tỷ lệ lao động nông nghiệp thậm chí còn tăng lên. Tại 11 xã điểm được Ban Bí thư chọn xây dựng Nông thôn mới cho thấy, sau 3 năm thực hiện, nhiều xã đã đạt 18 tiêu chí nhưng riêng tiêu chí “Cơ cấu lao động” vẫn không đạt, vì mỗi năm chỉ giảm được bình quân 3-5% lao động sang lĩnh vực phi nông nghiệp…

Ông Lộc chia sẻ, đây mới là lần đầu tiên chúng ta xác định mô hình xây dựng Nông thôn mới với 19 tiêu chí cụ thể để định hướng cho sự phát triển của các địa phương trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Do vậy, khi triển khai vào thực tế có những điểm cần thiết phải sửa cho phù hợp với điều kiện của từng địa phương cũng như trên quy mô cả nước.

Theo BTNO