Báo động môi trường Việt Nam

Tạp chí Cộng sản đưa tin, hai trung tâm nghiên cứu môi trường thuộc Đại học Yale và Columbia của Mỹ thực hiện báo cáo thường niên khảo sát ở 132 quốc gia. Kết quả nghiên cứu cho thấy: Về ảnh hưởng của chất lượng không khí Việt Nam đứng thứ 123/132 quốc gia khảo sát; và ảnh hưởng của môi trường đến sức khoẻ, đứng vị trí 77; về chất lượng nước Việt Nam xếp hạng 80. Tính theo chỉ số chung EPI, Việt Nam thứ 79. Đó là những đánh giá chung, còn nếu xem xét cụ thể trên từng khía cạnh thì sẽ càng thấy rõ hơn bức tranh chung của môi trường Việt Nam.

Rừng tiếp tục bị thu hẹp

40 năm trước đây 400.000 ha đất ven biển nước ta được bao phủ bởi rừng ngập mặn, nhưng chỉ trong 5 năm từ năm 2006- 2011, đã có 124.000 ha rừng ngập mặn ven biển biến mất để nhường chỗ cho những ao tôm, ao cá, tương đương diện tích bị mất của 63 năm trước đó. Rừng ngập mặn trưởng thành rộng lớn ở vùng châu thổ sông Hồng hầu như đã bị tàn phá. Hệ luỵ kéo theo là sự giảm sút mạnh của năng suất nuôi trồng thuỷ sản ven biển và mất cân bằng môi trường sinh thái.

Số liệu của Tổng Cục lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, đến hết nằm 2012 có hơn 20.000 ha rừng tự nhiên bị phá để sử dụng vào nhiều mục đích, nhiều nhất là để làm thuỷ điện, nhưng chỉ mới trồng bù được hơn 700 ha.

Rừng ngập mặn xanh tốt	Rừng bị tàn phá

 Đa dạng sinh học bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Thế giới thừa nhận Việt Nam là nước có tính đa dạng sinh học vào nhóm cao nhất thế giới. Với các điều tra đã công bố, Việt Nam có 21.000 loài động vật, 16.000 loài thực vật bao gồm nhiều loài đặc hữu, quý hiếm. Tổ chức vi sinh vật  học châu Á thừa nhận Việt Nam có không ít loài vi sinh vật mới đối với thế giới.

Thế nhưng, trong 4 thập kỷ qua, theo ước tính sơ bộ đã có 200 loài chim bị tuyệt chủng và 120 loài thú bị diệt vong. Và, mặc dù có vẻ nghịch lý nhưng có một thực tế là các trang trại gây nuôi động vật hoang dã như nuôi những loài rắn rùa, cá sấu, khỉ và các loài quý hiếm khác vì mục đích thương mại ở Việt Nam và khu vực Đông Nam Á không hề làm giảm bớt tình trạng săn bắt động vật hang dã trong tự nhiên mà thậm chí còn làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn bởi những trang trại này đã liên quan tới các hoạt động buôn bán trái phép động vật hoang dã. Tiến sĩ Elizabeth L.Bennett, Giám đốc chương trình săn bắt và buôn bán động vật hoang dã của Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã cho biết: “Thay vì hoạt động nhằm mục đích bảo tồn, cac trang trại gây nuôi động vật hoang dã lại vì mục đích thương mại nên trên thực tế trở thành mối đe doạ cho các loài động vật hoang dã trong tự nhiên. Các phân tích từ những báo cáo cho thấy tác động tiêu cực của các trang trại này lớn hơn rất nhiều so với những lợi ích mà chúng có thể đem lại”. Thậm chí những trang trại gây nuôi các loài sinh trưởng nhanh với ỷ lệ sinh sản cao cũng tác động tiêu cực đến công tác bảo tồn vì những trang trại này liên tục nhập khẩu các loài động vật có nguồn gốc tự nhiên.

Hơn 100 loài sinh vật ngoại lai đang hiện diện tại nước ta cũng là mối nguy lớn cho môi trường sinh thái, như: ốc bươu vàng, cây mai dương, bọ cánh cứng hại dừa, đặc biệt là việc nhập khẩu 40 tấn rùa tai đỏ- một loài đã được quốc tế cảnh báo là một trong những loài xâm hại nguy hiểm.

Những loài thú quý hiếm cần được bảo vệ (ảnh minh hoạ)

Ô nhiễm sông ngòi

Ngoài những dòng sông ở các thành phố lớn, sông ở nhiều vùng nông thôn cũng đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nặng nề do rác thải sinh hoạt, rác thải làng nghề, rác thải nông nghiệp, rác thải từ các khu công nghiệp vẫn đang từng ngày, từng giờ đỗ xuống. Các dòng sông đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nặng nề nhất là sông Cầu, sông Nhuệ- Đáy, sông Đồng Nai và hệ thống sông Tiền- sông Hậu ở Tây Nam bộ, đồng bằng sông Cửu Long. Những con sông này đã trở nên độc hại, làm huỷ hoại nguồn thuỷ sản và ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống, sức khoẻ của cộng đồng.

Dòng sông “chết”(ảnh minh hoạ)

Bãi rác công nghệ và chất thải

Hiện các doanh nghiệp ở Việt Nam là chủ sở hữu của hơn 1.000 con tàu biển trọng tải lớn, cũ nát. Hầu hết các cảng biển trên thế giới đều không cho phép loại tàu này vào, vì nó quá cũ gây ô nhiễm môi trường lại không bảo đảm an toàn hàng hải. Thế nhưng hàng nghìn con tàu cũ nát đó vẫn neo vật vờ ở các tuyến sông, cửa biển để chờ được “hoá kiếp” thành phế liệu mà việc tháo dỡ những loại tàu biển cũ này sẽ thải ra rác thải nguy hại làm ô nhiễm môi trường sống.

TH