Theo Nghị định, đối tượng được xét tặng danh hiệu gồm bác sĩ, dược sĩ, y sĩ, điều dưỡng viên, kỹ thuật viên, lương y, lương dược và cán bộ quản lý y tế.
Trong đó Lương y là người có hiểu biết về lý luận y dược học cổ truyền, có kinh nghiệm khám bệnh, chữa bệnh bằng phương pháp y dược học cổ truyền có dùng thuốc hoặc không dùng thuốc được Bộ Y tế hoặc Sở Y tế công nhận sau khi có ý kiến của Hội đồng y trung ương hoặc Hội đồng y cấp tỉnh; Lương dược là người có hiểu biết sâu về lý luận y học cổ truyền cũng như kỹ thuật thực hành trong lĩnh vực chế biến và bào chế, sản xuất và dùng thuốc y học cổ truyền; đã được cấp Giấy chứng nhận lương dược do cơ sở có chức năng đào tạo được Bộ Y tế chỉ định đào tạo và cấp bằng.
Danh hiệu Thầy thuốc ưu tú được xét tặng cho các đối tượng đạt 5 tiêu chuẩn:
1. Trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế của cơ quan, đơn vị, tổ chức, địa phương.
2. Có phẩm chất đạo đức tốt, tận tụy với nghề, hết lòng thương yêu người bệnh, được nhân dân, người bệnh và đồng nghiệp tín nhiệm.
3. Có tài năng trong công tác phòng bệnh, chữa bệnh, phát triển khoa học kỹ thuật về y tế.
- Thầy thuốc không công tác tại các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo phải đạt tiêu chuẩn sau: Chủ nhiệm ít nhất 2 đề tài, dự án khoa học và công nghệ (KH-CN) cấp cơ sở hoặc tham gia 2 đề án, đề tài, dự án KH-CN, nhiệm vụ môi trường cấp bộ, tỉnh hoặc là thư ký 1 đề án, đề tài, dự án KH-CN, nhiệm vụ môi trường cấp bộ, tỉnh hoặc tham gia 1 đề án, đề tài, dự án, nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia đã được nghiệm thu;
- Thầy thuốc công tác tại các xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo phải đạt tiêu chuẩn sau: Chủ nhiệm 1 đề tài, dự án KH-CN cấp cơ sở hoặc chủ nhiệm 2 sáng kiến cải tiến kỹ thuật cấp cơ sở đã được nghiệm thu và áp dụng hiệu quả tại cơ sở.
4. Có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác phòng bệnh, chữa bệnh, phát triển khoa học kỹ thuật về y tế, đạt tiêu chuẩn sau: Đã được tặng ít nhất 1 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ hoặc đã được tặng ít nhất 3 Bằng khen cấp bộ, tỉnh; hoặc đã được 2 lần tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp bộ, tỉnh và 1 Bằng khen cấp bộ, tỉnh; hoặc đã 6 lần được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và ít nhất 2 Bằng khen cấp bộ, tỉnh.
5. Có thời gian trực tiếp làm công tác chuyên môn kỹ thuật trong ngành từ 15 năm trở lên; đối với cán bộ quản lý y tế thì phải có thời gian công tác trong ngành từ 20 năm trở lên, trong đó có 10 năm trở lên trực tiếp làm công tác chuyên môn kỹ thuật.
Danh hiệu Thầy thuốc nhân dân được xét tặng cho thầy thuốc đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú và đạt thêm 4 tiêu chuẩn, trong đó phải có thời gian trực tiếp làm công tác chuyên môn kỹ thuật trong ngành từ 20 năm trở lên; đối với cán bộ quản lý y tế thì phải có thời gian công tác trong ngành từ 25 năm trở lên, trong đó có 15 năm trở lên trực tiếp làm công tác chuyên môn kỹ thuật.
Chủ nhiệm ít nhất 01 đề án, đề tài, dự án khoa học và công nghệ cấp bộ, tỉnh trở lên đã được nghiệm thu; hoặc chủ nhiệm ít nhất 01 sáng kiến ứng dụng trong lĩnh vực y tế được Hội đồng Sáng kiến cấp bộ, tỉnh cấp Giấy chứng nhận sáng kiến; hoặc là tác giả hoặc đồng tác giả ít nhất 01 sáng chế ứng dụng trong lĩnh vực y tế được Cục Sở hữu trí tuệ Bộ Khoa học Công nghệ cấp Bằng độc quyền sáng chế hoặc đã được tặng Huân chương Lao động hoặc Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hoặc Huân chương Chiến công từ hạng ba trở lên hoặc đã được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc hoặc được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và ít nhất 02 lần đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp bộ, tỉnh.
Danh hiệu "Thầy thuốc nhân dân", "Thầy thuốc ưu tú" được xét 3 năm một lần và công bố vào dịp kỷ niệm ngày Thầy thuốc Việt Nam 27 tháng 2, theo kế hoạch do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành.
Thái Thành