Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát- Phó trưởng Ban chỉ đạo Trung ương cho biết: Sau hơn một năm triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới đến nay đã có 60% tổng số xã hoàn thành quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới (NTM), 57% số xã tiến hành lập đề án xây dựng NTM, trong đó có 3.650 xã (chiếm 40%) đã phê duyệt xong; Các địa phương đã huy động được 5.523 tỷ đồng để đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cấp xã; Bên cạnh nguồn vốn 220 tỷ đồng của Trung tâm khuyến nông quốc gia, các địa phương đã dành 400 tỷ đồng cho việc xây dựng các mô hình phát triển sản xuất hàng hoá nhằm tăng thu nhập cho người dân; Ngân sách Trung ương đã hỗ trợ trực tiếp 1.600 tỷ đồng, các địa phương đã bố trí 6.642 tỷ đồng cho chương trình xây dựng NTM; Các tỉnh, thành phố đã lựa chọn được 2.123 xã làm điểm triển khai chương trình xây dựng NTM (trong đó Tây Ninh chọn 25 xã điểm).
Tuy nhiên trong quá trình triển khai các địa phương đã gặp phải những khó khăn, vướng mắc chủ yếu tập trung vào 6 nhóm vấn đề chính: Nhận thức của một bộ phận không nhỏ cán bộ các cấp và người dân về xây dựng NTM còn hạn chế, bất cập, phổ biến là thụ động trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước mà chưa phát huy được vai trò chủ thể của cộng đồng dân cư; Ban chỉ đạo các cấp, các ngành còn lúng túng trong quá trình triển khai, sự phối hợp giữa các thành viên chưa chặt chẽ, một số ngành chưa thật sự vào cuộc. Trình độ cán bộ, nhất là cán bộ cấp xã còn hạn chế, một bộ phận ngại khó, thiếu quyết tâm trong thực hiện chương trình; Tiến độ triển khai công tác quy hoạch còn chậm, chất lượng đồ án quy hoạch còn thấp do thiếu lực lượng tư vấn chuyên nghiệp, phần đông cán bộ cấp xã còn khoán trắng cho đơn vị tư vấn; Cơ chế, thủ tục giải ngân, thanh quyết toán công trình (có sử dụng vốn ngân sách nhà nước) còn khó khăn, một số bộ ngành chậm ban hành một số văn bản hướng dẫn hoặc đã ban hành nhưng chưa phù hợp; Nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ còn thấp chưa tương xứng với mục tiêu chương trình, nhiều tỉnh còn khó khăn trong việc bố trí ngân sách địa phương, chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình sản xuất trong nông nghiệp còn chậm, hiệu quả thấp, chưa hình thành được mối liên kết bền vững giữa doanh nghiệp và nông dân; Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM còn có một số điểm cần được điều chỉnh, bổ sung như: tiêu chí về chợ nông thôn, thu nhập của người dân, cơ cấu lao động, giao thông, thuỷ lợi, cơ sở vật chất văn hoá…
Phát biểu tại hội nghị Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh biểu dương nhân dân và cả hệ thống chính trị đã cùng chung tay góp sức thực hiện chương trình quốc gia xây dựng NTM. Chương trình đã thực sự trở thành phong trào rộng khắp được nhân dân cả nước đồng tình hưởng ứng, bước đầu đã hình thành nên các mô hình sản xuất hiệu quả, đồng thời qua đó cũng đã rút ra được những bài học kinh nghiệm hay và thấy được những khó khăn vướng mắc cần phải khắc phục. Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu: Phải đẩy nhanh tiến độ triển khai, phấn đấu hoàn thành cơ bản công tác quy hoạch, trong đó lưu ý quy hoạch dân số, dân cư, hạ tầng; Các địa phương cần tổng kết và nhân rộng mô hình sản xuất hiệu quả. Tập trung công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kiến thức về xây dựng NTM cho đội ngũ cán bộ (cán bộ cấp xã, cán bộ quản lý dự án…) và nhân dân biết để tham gia kiểm tra, giám sát và thực hiện; Tăng cường huy động các nguồn lực (nhà nước, doanh nghiệp, vốn tín dụng…) vào phục vụ chương trình nhằm tạo bước chuyển biến về phát triển sản xuất theo hướng sản xuất hàng hoá, tăng thu nhập cho người dân, phát triển giáo dục, y tế, vệ sinh môi trường, hạ tầng nông thôn…
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM là một trong những chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khoá X) của Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Vì vậy cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền mục đích ý nghĩa của chương trình và phổ biến chính sách pháp luật có liên quan để cán bộ và nhân dân hiểu rõ được đây là việc vì dân, của dân, dân làm và dân hưởng lợi để cùng nhau thể hiện quyết tâm thực hiện các mục tiêu đề ra.
QD