Nhận thế chấp tài sản được cơ quan có thẩm quyền xác nhận, sao lại không hợp pháp?

Tài sản kê biên vẫn đươc ký xác nhận thế chấp?

Năm 2007, ông Nguyễn Huỳnh và bà Nguyễn Thị Mua (ngụ 231/2 ấp Ninh Lộc, xã Ninh Sơn, Thị xã) đến QTDND xã Ninh Sơn vay 100 triệu đồng và thế chấp tài sản là phần đất 616m2 ở xã Ninh Sơn. Hợp đồng tín dụng vay tiền này có thời hạn từ ngày 22.5.2007 đến ngày 11.7.2008. Trong hồ sơ vay tiền, vợ chồng ông Huỳnh có ký hợp đồng thế chấp QSDĐ là phần đất nêu trên với QTDND xã Ninh Sơn và đăng ký thế chấp QSDĐ theo quy định, được Văn phòng đăng ký QSDĐ Thị xã xác nhận ngày 22.5.2007.

Sau khi hết thời hạn hợp đồng vay tiền trên, ngày 11.7.2008, vợ chồng ông Huỳnh vay tiếp QTDND xã Ninh Sơn 210 triệu đồng và ký tiếp hợp đồng thế chấp tài sản trên.

Năm 2007, bà Hồ Thị Hồng Nhi, ngụ ấp Ninh Lộc, xã Ninh Sơn, Thị xã cho vợ chồng ông Huỳnh vay số tiền 61 triệu đồng. Vợ chồng ông Huỳnh không trả được nợ nên bà Nhi khởi kiện ra toà. Ngày 22.1.2008, TAND Thị xã tuyên buộc vợ chồng ông Huỳnh trả cho bà Nhi số tiền trên. Bản án có hiệu lực thi hành, ngày 3.3.2008, bà Nhi làm đơn yêu cầu thi hành án theo quy định pháp luật. Ngày 28.5.2008, cơ quan Thi hành án dân sự (THADS) Thị xã (nay là Chi cục THADS Thị xã) ban hành Quyết định số 63/QĐ-THA kê biên tài sản là nhà đất của vợ chồng ông Huỳnh ở số 231/2, ấp Ninh Lộc, xã Ninh Sơn, Thị xã (tài sản đã thế chấp cho QTD xã Ninh Sơn) để đảm bảo thi hành án. Cùng ngày, THADS Thị xã ra Thông báo số 139/TB.THA cưỡng chế thi hành án đối với vợ chồng ông Nguyễn Huỳnh, thời gian cưỡng chế thi hành án là ngày 12.6.2008.

Tuy nhiên, đến thời hạn trên, THADS Thị xã không tiến hành cưỡng chế nên bà Nhi khiếu nại THADS Thị xã. Ngày 10.10.2008, THADS Thị xã ban hành Thông báo số 03/TB-THA định giá tài sản của vợ chồng ông Huỳnh, nhưng lại không làm các thủ tục bán đấu giá để thi hành án cho bà Nhi.

Ngày 18.6.2010, bà Nhi tiếp tục khiếu nại đến các cơ quan chức năng việc Chi cục THADS Thị xã chậm thi hành án. Thời gian này, Chi cục THADS Thị xã giao hồ sơ thi hành án của bà Nhi cho một chấp hành viên khác là ông Tống Kim Tuân để tiếp tục thi hành án. Ngày 14.2.2011, Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản Tây Ninh thông báo bán đấu giá tài sản của vợ chồng ông Huỳnh.

Lúc này, chấp hành viên Tống Kim Tuân thông báo cho bà Nhi biết, tài sản của vợ chồng ông Huỳnh được thế chấp tại QTD xã Ninh Sơn và hiện nay số tiền nợ lên đến trên 461 triệu đồng (tiền nợ gốc và lãi). Ngày 10.12.2012, chấp hành viên mời bà Nhi đến làm việc và cho biết, tài sản của vợ chồng ông Nguyễn Huỳnh chỉ bán được trên 365 triệu đồng, sẽ thi hành án theo tỷ lệ cho QTD xã Ninh Sơn, bà Hồng Nhi, và một chủ nợ khác là bà Tường Vi. Bà Nhi không đồng ý và khiếu nại đến VKSND tỉnh. Bà Nhi cho rằng, tài sản của vợ chồng ông Huỳnh thế chấp QTD ngày 11.7.2008, trong khi đó, tài sản này đã được cơ quan thi hành án kê biên ngày 28.5.2008 để thi hành án cho bà (bản án có trước khi vợ chồng ông Huỳnh thế chấp cho QTD).

Kháng nghị hành vi vi phạm pháp luật của chấp hành viên

Ngày 18.1.2013, Phó Viện trưởng VKSND tỉnh Lê Văn Tiễn ký quyết định kháng nghị hành vi vi phạm pháp luật của chấp hành viên Tống Kim Tuân của Chi cục THADS Thị xã với nội dung như sau: Ông Huỳnh, bà Mua phải thi hành các bản án, quyết định của toà án (của bà Nhi và hai người khác là bà Tường Vi và ông Hà) với tổng số tiền trên 81 triệu đồng. Ông Huỳnh, bà Mua xin trả dần số tiền trên nhưng các bên được thi hành án không đồng ý. Chi cục THADS Thị xã ra quyết định cưỡng chế kê biên tài sản là phần đất của vợ chồng ông Huỳnh và tiến hành các thủ tục bán đấu giá tài sản là trên 368 triệu đồng. Ngày 30.11.2012, chấp hành viên Tống Kim Tuân lập biên bản thoả thuận giữa ông Huỳnh và ông Nguyễn Phan Thiệu- Giám đốc QTD xã Ninh Sơn với nội dung ông Huỳnh giao tài sản cho QTD. Sau đó, ngày 15.12.2012, chấp hành viên Tống Kim Tuân lập biên bản giải quyết thi hành án với nội dung cơ quan thi hành án thanh toán tiền thi hành án cho các bên theo tỷ lệ: QTD xã Ninh Sơn 261.585.403 đồng, bà Nhi 48.957.166 đồng, bà Tường Vi 9.899.947 đồng; ông Hà 8.358.940 đồng.

VKSND tỉnh nhận định rằng: “Xét thấy ông Huỳnh, bà Mua thế chấp tài sản là QSDĐ đã được kê biên để vay của QTD xã Ninh Sơn số tiền 210 triệu đồng theo hợp đồng thế chấp số 0349/HĐTC ngày 11.7.2008 và hợp đồng tín dụng số 01/800436/HĐTD ngày 11.7.2008 là hợp đồng thế chấp không hợp pháp. Do vậy, QTD không được ưu tiên thanh toán theo quy định tại Khoản 3, Điều 47, Luật THADS. Chấp hành viên Tống Kim Tuân chưa áp dụng các quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục thi hành án, lập biên bản thoả thuận trái với quy định của pháp luật làm ảnh hưởng đến quyền lợi và lợi ích hợp pháp của bên được thi hành án. Hành vi trên của chấp hành viên Tống Kim Tuân đã vi phạm vào Khoản 2, Điều 20 Luật THADS”. Vì vậy, VKSND tỉnh quyết định kháng nghị hành vi vi phạm của chấp hành viên Tống Kim Tuân trong việc tổ chức thi hành các bản án, đồng thời yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục THADS Thị xã chấn chỉnh các vi phạm, tổ chức thi hành án đúng quy định pháp luật.

Ngày 1.2.2013, trong văn bản trả lời VKSND tỉnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục THADS Thị xã Lại Vũ Hiếu Tùng thừa nhận: “Việc chấp hành viên Chi cục THADS Thị xã đưa phương án thanh toán theo tỷ lệ phần trăm, trong đó chia cho QTD Ninh Sơn là không đúng quy định của pháp luật được quy định tại Khoản 3, Điều 47 Luật THADS, bởi vì tài sản này, Chi cục THADS đã kê biên trước khi được thế chấp theo hợp đồng thế chấp. Trong biên bản thoả thuận việc thi hành án với những người được thi hành án, thì nội dung thoả thuận việc chi trả tiền trên chỉ được thực hiện khi những người được thi hành án thống nhất chấp nhận phương pháp thoả thuận, nhưng tại biên bản trên, những người được thi hành án không thống nhất phương pháp thoả thuận và đương nhiên chấp hành viên không thể thực hiện việc giao tài sản cho QTD”. Chi cục THADS Thị xã nhận định: “Việc chấp hành viên đưa phương án chi trả theo tỷ lệ phần trăm cho QTD và những người được thi hành án làm cho những người được thi hành án hiểu nhầm, ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của họ, do đó cần rút kinh nghiệm”(!?)

Hợp đồng thế chấp không hợp pháp?

Về phía QTD Ninh Sơn, Giám đốc QTD Nguyễn Phan Thiệu không đồng tình với nhận định của VKSND tỉnh trong bản kháng nghị hành vi vi phạm pháp luật của chấp hành viên của Chi cục THADS Thị xã về tài sản thế chấp tại QTD xã Ninh Sơn. Ngày 15.3.2013, ông Nguyễn Phan Thiệu có văn bản gửi VKSND tỉnh phản đối nội dung nhận định cho rằng hợp đồng thế chấp giữa vợ chồng ông Huỳnh và QTD xã Ninh Sơn là không hợp pháp. Trong văn bản này, ông Thiệu cho biết: Thứ nhất, trước khi Chi cục THADS Thị xã kê biên phần đất của vợ chồng ông Huỳnh vào ngày 28.5.2008, thì tài sản này đã được thế chấp tại QTD bằng hợp đồng thế chấp QSDĐ số 1067/TC ngày 21.5.2007 với thời gian từ ngày 22.5.2007 đến 11.7.2008. Hợp đồng thế chấp tài sản này đều được các cơ quan có thẩm quyền xác nhận đúng theo quy định. Trong trường hợp này, Chi cục THADS Thị xã kê biên tài sản trong khi tài sản đã thế chấp tại ngân hàng, theo đúng quy định pháp luật thì đáng lý ra khi bán đấu giá phải ưu tiên thanh toán cho QTD. Hơn nữa, tài sản thế chấp được Văn phòng ĐKQSDĐ Thị xã xác nhận thì tại sao VKSND tỉnh lại cho rằng hợp đồng thế chấp là không hợp pháp? Thứ hai, tại hợp đồng thế chấp số 0349 giữa vợ chồng ông Huỳnh và QTD ngày 11.7.2008 (vay lại lần 2) cũng được Văn phòng ĐKQSDĐ Thị xã xác nhận thì tại sao lại nói hợp đồng thế chấp này là không hợp pháp? Theo ông Thiệu, trong trường hợp này, cần xem xét vì sao tài sản bị thi hành án kê biên mà Văn phòng ĐKQSDĐ lại ký xác nhận đăng ký thế chấp? Khi kê biên tài sản, cơ quan thi hành án có thông báo đến Văn phòng ĐKQSDĐ hay không, để xem xét trách nhiệm đối với 2 cơ quan này, chứ không thể quy trách nhiệm hợp đồng thế chấp tài sản giữa vợ chồng ông Huỳnh và QTD là không hợp pháp.

Ông Thiệu nhận xét: “Theo tôi, khi cơ quan thi hành án kê biên tài sản của vợ chồng ông Huỳnh, biết được tài sản này đang được thế chấp tại QTD đúng quy định pháp luật thì cơ quan thi hành án phải thông báo cho QTD biết. Và khi tiến hành bán tài sản, cơ quan thi hành án phải ưu tiên thanh toán cho QTD. Nếu xét trên căn cứ hợp đồng thế chấp tài sản số 0349 (lần 2), việc cơ quan thi hành án không thông báo cho Văn phòng đăng ký QSDĐ Thị xã thì trách nhiệm hoàn toàn thuộc về Chi cục THADS Thị xã. Trường hợp nếu khi kê biên tài sản, cơ quan thi hành án có thông báo cho Văn phòng ĐKQSDĐ Thị xã, thì việc Văn phòng ĐKQSDĐ Thị xã ký xác nhận hợp đồng thế chấp trên là thuộc trách nhiệm của Văn phòng ĐKQSDĐ Thị xã, chứ tại sao lại đổ hết trách nhiệm về QTD xã Ninh Sơn? QTD không có chức năng phải xác minh tài sản đó đã bị kê biên hay chưa, vì Văn phòng ĐKQSDĐ đã ký xác nhận thế chấp tài sản”.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết quyết định kê biên tài sản vợ chồng ông Huỳnh, trong phần nơi gửi chỉ ghi VKSND Thị xã mà không ghi Văn phòng ĐKQSDĐ. Thực tế, khi liên hệ Văn phòng ĐKQSDĐ, ông Lữ Thanh Tùng- Giám đốc Văn phòng ĐKQSDĐ Thị xã cho biết, Văn phòng không nhận được văn bản kê biên tài sản của cơ quan thi hành án. Ông Tùng cũng cho biết, ngoài phần đất bị kê biên nêu trên, vợ chồng ông Huỳnh còn có tài sản khác là phần đất thửa số 112, tờ bản đồ số 04 có diện tích 1.561,40m2 toạ lạc tại ấp Ninh Trung, xã Ninh Sơn, Thị xã.

Như vậy, trong trường hợp này, thiết nghĩ, Chi cục THADS Thị xã, VKSND tỉnh cần xem xét thấu đáo, xử lý đúng quy định để đảm bảo quyền lợi của QTD xã Ninh Sơn và những người được thi hành án.

Theo BTNO