Vì một môi trường không khói thuốc lá

Không có liều lượng thuốc lá nào là vô hại đối với sức khỏe, có nghĩa là ngay cả khi hút chỉ một điếu thuốc thôi cũng đã gây nên những biến đổi không tốt cho cơ thể. Các nhà khoa học tính toán và cho biết rằng: Hút một điếu thuốc là tự mình làm mất đi 5,5 phút cuộc sống. Bên cạnh những tác hại đối với sức khỏe, việc sử dụng thuốc lá cũng gây ảnh hưởng đến kinh tế gia đình, xã hội và môi trường sống. Người hút thuốc lá sẽ tiêu phí một khoảng tiền khá lớn để mua thuốc lá, làm ảnh hưởng đến thu nhập gia đình, đặc biệt ở những gia đình kinh tế khó khăn. Hút thuốc làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30-80%, chủ yếu là do các bệnh ung thư (ung thư phế quản), bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch... Chi phí để chăm sóc y tế cho chính bản thân người hút và người bị hút thuốc lá thụ động trong gia đình là rất lớn, có gia đình không thể chịu đựng nổi.

Bên cạnh đó, hút thuốc lá gây nên ô nhiễm không khí trong nhà, nơi làm việc, trường  học, nơi công cộng... và ngoài trời do thải ra ngoài không khí hàng ngàn chất hóa học độc hại. Ngoài tác hại đối với sức khỏe, kinh tế thì thuốc lá cũng góp phần không nhỏ vào việc hủy hoại môi trường và cũng là nguyên nhân gây nên hỏa hoạn, thảm họa môi trường nên đã gây thiệt hại về kinh tế. Các đầu mẩu thuốc lá và vỏ bao sau khi sử dụng sinh ra một khối lượng rác lớn. Ước tính mỗi năm có tới 4.500 tỷ đầu lọc thuốc lá thải ra ngoài môi trường.

Từ ngày 1/5/2013, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực đã quy định cụ thể nơi cấm hút thuốc hoàn toàn, đó là các cơ sở y tế; cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; khu vực có nguy cơ cháy nổ cao; phương tiện giao thông công cộng. Thế nhưng tình trạng người dân vi phạm, hút thuốc tại những nơi công cộng tại các bến xe thậm chí ngay cả ở các bệnh viện vẫn diễn ra phổ biến hàng ngày, hàng giờ.

Thuốc lá gây nên nhiều bệnh tật và tử vong nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu mọi người thực thi nghiêm túc theo những quy định của Luật phòng, chống tác hại thuốc lá đã ban hành. Thiết lập môi trường không có khói thuốc lá đã được chứng minh là cách tiếp cận đơn giản, hiệu quả để dự phòng phơi nhiễm và tác hại liên quan đến thuốc lá. Đối với những người hút thuốc lá thì việc từ bỏ là vô cùng khó khăn, đặc biệt là những người hút thuốc lâu năm. Có nhiều nguyên nhân làm cho người hút thuốc lá không thể từ bỏ. Có người hút vì muốn cho đầu óc tỉnh táo để làm việc, có người hút vì phải thức đêm để lái xe… Tuy nhiên, lợi ích mà thuốc lá mang lại thì rất nhỏ bé mà tác hại thì lại vô cùng to lớn. Để từ bỏ được thuốc lá, đòi hỏi người hút phải có ý chí, sự quyết tâm và cả biện pháp cai thuốc.

Đầu tiên, người muốn cai thuốc phải xác định động cơ để cai thuốc lá khi động cơ cai nghiện thuốc lá càng cao thì quyết tâm càng lớn và tỷ lệ thành công cũng càng lớn.

Thứ hai, chọn biện pháp cai phù hợp. Người cai thuốc nên áp dụng phương pháp cai từ từ, "bỏ ngang" hay cai với sự hỗ trợ bằng thuốc? Điều này tùy thuộc vào thời gian hút thuốc, liều lượng, đã có vấn đề gì về sức khỏe hay không?

Thứ ba, chọn thời điểm cai thuốc lá đúng lúc. Nên bắt đầu cai thuốc lá khi không phải làm việc căng thẳng, không bị áp lực từ công việc, học tập hoặc những lúc gặp chuyện không vui,…

Thứ tư, chuẩn bị tinh thần để đối phó với những khó khăn khi cai thuốc lá. Những triệu chứng khó chịu như nhức đầu, lo âu, căng thẳng, thiếu tập trung, trầm cảm, ho... sẽ xuất hiện sau khi ngưng hút vài giờ và kéo dài đến vài tuần. Ngoài ra, người cai thuốc sẽ bị tăng cân vì các khứu giác và vị giác được phục hồi sau khi bỏ thuốc giúp ăn ngon miệng hơn dễ dẫn tới tăng cân. Để khắc phục điều này cần giảm bớt chất béo, đường, bột, tăng cường rau xanh và trái cây ít đường.

Bên cạnh đó, các yếu tố tâm lý khác sẽ làm bạn dễ hút trở lại như gặp bạn bè hút thuốc, nhất là loại thuốc mà mình thích; vào quán uống cà phê, các tiệc nhậu,... Do đó, trong thời gian đầu, người cai thuốc cần cảnh giác tránh các yếu tố gợi nhớ đến thuốc lá như mồi thuốc, rít thuốc, nhả khói, gõ gõ vào gạt tàn,... Để tập quên dần những thói quen này có thể thay thế bằng việc nhai kẹo cao su, bạc hà, mục đích để làm mất cảm giác trống trải trong miệng. Ngoài ra, người cai thuốc phải tranh thủ sự hỗ trợ của mọi người xung quanh, góp phần cho việc cai thuốc lá đạt hiệu quả cao hơn.

Ngưng sử dụng thuốc lá không chỉ có lợi ích lâu dài mà còn mang lại những lợi ích tức thời cho người nghiện thuốc. Trước hết, người nghiện thuốc sẽ tiết kiệm được một khoản tiền không nhỏ mua thuốc hàng ngày. Cùng với đó, ngừng hút thuốc cũng giúp nhiều bệnh lý của nghiện thuốc lá sẽ dừng hoặc giảm ngay lập tức. Ngoài ra, việc dừng hút thuốc cũng giúp người nghiện thuốc lá cải thiện sức đề kháng, hạn chế các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, cảm lạnh khi thay đổi thời tiết; đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh này cho chính những người trong gia đình - những người hút thuốc thụ động.

Hút thuốc lá không chỉ có hại cho chính mình mà còn gây hại cho những người thân xung quanh hít phải khói thuốc. Vì sức khỏe của mình và mọi người, nếu bạn còn đang hút thuốc lá hãy cố gắng từ bỏ.

MN (TH)