Xây dựng dự thảo Chương trình việc làm 2013- 2015: Hơn 170 tỷ đồng cho Chương trình giải quyết việc làm giai đoạn 2013 - 2015

Lao động tại một cơ sở sản xuất đồ gỗ cao cấp (ảnh minh hoạ)

Ước đến tháng 6.2013, toàn tỉnh có 3.500 doanh nghiệp (trên 85% doanh nghiệp vừa và nhỏ), 94 hợp tác xã, 34 làng nghề, 4.100 trang trại đã tạo ra cầu lao động phong phú, việc làm đa dạng, linh hoạt đáp ứng nhu cầu việc làm của người lao động; số lao động đăng ký thất nghiệp là 17.126 người, số người có quyết định hưởng bảo hiểm thất nghiệp là 15.687 người, số người được tư vấn giới thiệu việc làm là 7.157 người, tổng kinh phí trợ cấp thất nghiệp là 67,652 tỷ đồng.

Mạng lưới dạy nghề hình thành, được tổ chức đa dạng, phong phú, giúp cho người lao động có cơ hội lựa chọn nghề nghiệp thích hợp để tự tạo việc làm và tìm việc trong các thành phần kinh tế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội và nâng cao trình độ dân trí, nghề nghiệp cho đội ngũ lao động trong tỉnh, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo và dạy nghề năm 2012 chiếm 51% trong tổng số lao động tham gia hoạt động kinh tế (trong đó, lao động qua dạy nghề đạt 39,17%).

Quy mô và chất lượng dạy nghề từng bước đáp ứng được nhu cầu nguồn nhân lực công nhân kỹ thuật cho sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Chất lượng đào tạo nghề được nâng cao, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp các trường trung cấp nghề đạt trên 95%, tỷ lệ học sinh có việc làm sau tốt nghiệp đạt trên 87%. Công tác dạy nghề từng bước được xã hội hóa, năm 2012 đã tuyển sinh đào tạo nghề để tạo việc làm cho 22.834 người, đạt 106,2% kế hoạch năm (21.500 người).

Toàn tỉnh đã tích cực triển khai dạy nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn theo Quyết định 1956 của Thủ tướng Chính phủ, từng bước đi vào chiều sâu. Trong 2 năm (2011 - 2012), đã mở 357 lớp cho 10.902 học viên với 24 nghề được đào tạo, tổng kinh phí là 12,39 tỷ đồng. Dạy nghề nói chung và dạy nghề cho lao động nông thôn nói riêng trên địa bàn trong thời gian qua gắn với giải quyết việc làm và giảm tỷ lệ thất nghiệp cho lao động nông thôn, góp phần làm giảm tỷ lệ thất nghiệp tại địa phương.

Thông qua các chương trình phát triển kinh tế xã hội, Quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm và sự nỗ lực của các ngành, các cấp, trong 2 năm 2011 – 2012 và 6 tháng đầu năm 2013, đã thu hút và tạo việc làm cho 55.300 người, trong đó 2 năm 2011 - 2012 bình quân mỗi năm giải quyết việc làm 21.650 người - vượt 8,25% so với Nghị quyết HĐND tỉnh, tạo việc làm mới hàng năm cho 20.000 người/năm. Ngoài ra, còn có 258 lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, trong đó có khoảng 40% đã qua đào tạo nghề. Cũng trong thời gian trên, tổng nguồn vốn Quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm gần 83 tỷ đồng, được phân bổ cho 9 huyện, thị để thực hiện cho vay 468 dự án và tạo việc làm cho 5.725 người. Việc quản lý và sử dụng nguồn vốn vay được uỷ thác qua Ngân hàng chính sách xã hội, bảo tồn được nguồn vốn; nợ quá hạn tồn đọng dưới 3,5% đảm bảo theo quy định. Quá trình hoạt động, Quỹ quốc gia về việc làm đã góp phần đáng kể tạo thêm nguồn vốn phục vụ cho việc phát triển sản xuất và tạo thêm việc làm trong nhân dân, đặc biệt là khuyến khích phát triển, khôi phục các ngành nghề truyền thống, phát triển các ngành nghề mới, góp phần tác động đến quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động ở nông thôn, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo còn 4,89 % năm 2012.

Bên cạnh nguồn vốn Quỹ quốc gia, các cấp Hội trong tỉnh đã tranh thủ nhiều nguồn vốn Trung ương, vốn vay uỷ thác từ Ngân hàng chính sách xã hội góp phần rất quan trọng trong tạo đủ việc làm cho người lao động, góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động theo hướng tích cực, nhất là công tác giảm nghèo bền vững. Cụ thể, đến nay tổng dư nợ cho vay của Hội Nông dân các cấp là 669 tỷ đồng, với hơn 51 nghìn hội viên và hộ gia đình đang được vay vốn sản xuất; tổng dư nợ do uỷ thác của Hội Liên hiệp phụ nữ các cấp là 362,3 tỷ đồng, với hơn 28 nghìn hội viên và hộ gia đình đang được vay; tổng dư nợ do uỷ thác của Hội Cựu chiến binh các cấp là 104,14 tỷ đồng, với hơn 2.064 hội viên và hộ gia đình đang được vay; tổng dư nợ do uỷ thác của các tổ chức Đoàn Thanh niên là 67,5 tỷ đồng, với hơn 5.600 thanh niên và hộ gia đình đang được vay…

Tuy nhiên, theo Sở LĐ-TB&XH, tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới ảnh hưởng lớn đến việc làm và đời sống người lao động, kể cả lao động làm việc ở các doanh nghiệp trong nước và lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Bên cạnh đó, do tốc độ đô thị hoá nhanh, số lao động nông nghiệp bị mất việc làm do chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp lớn… làm tăng thêm sức ép về việc làm. Các yếu tố của thị trường lao động trên địa bàn tỉnh mới được tạo lập, một số cơ chế điều tiết sự phát triển của thị trường, giải quyết quan hệ cung – cầu lao động chưa hình thành đồng bộ.

 Các dự án cho vay giải quyết việc làm chủ yếu là dự án trong lĩnh vực nông nghiệp (chiếm trên 85%); đối tượng vay là các cơ sở sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại còn chiếm tỷ lệ thấp nên nhìn chung chỉ tăng thêm thời gian làm việc cho người lao động, chưa tạo thêm nhiều chổ làm việc mới.

Các ngành nghề thu hút nhiều lao động của tỉnh phát triển chưa đa dạng, phong phú, chỉ tập trung một số lĩnh vực như: May mặc, chế biến nông sản và sản xuất nông nghiệp… nên chưa đáp ứng nhu cầu tìm việc của người lao động, nhất là lao động nữ. Chất lượng nguồn lao động vẫn còn thấp cả về chuyên môn, ngoại ngữ, tay nghề; tác phong công nghiệp, ý thức chấp hành kỷ luật lao động…do vậy chưa đáp ứng những yêu cầu cơ bản của nhà tuyển dụng nhất là những doanh nghiệp có thu nhập khá, việc làm ổn định và đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài. 

Dự kiến đến năm 2015, lao động trong độ tuổi có 771.711 người chiếm 68,93% dân số. Bình quân hằng năm có khoảng 14.500 người bước vào tuổi lao động; 15.000 – 20.000 người có nhu cầu tìm việc làm mới; cầu lao động khoảng từ 20.000 – 25.000 người.

Trên cơ sở đó, Sở LĐ-TB&XH xây dựng dự thảo Chương trình việc làm 2013 – 2015 để UBND tỉnh xem xét, trình HĐND tỉnh thảo luận, thông qua. Theo đó, trong giai đoạn này, hằng năm giải quyết việc làm cho hơn 20.000 lao động. Cơ cấu lao động đến năm 2015, phấn đất đạt nông - lâm- ngư chiếm 33%, công nghiệp – xây dựng 32% và thương mại dịch vụ 35%; Tỷ lệ lao động qua đào tạo và dạy nghề đến năm 2015 đạt 60%, trong đó có 45% lao động qua đào tạo nghề… Tổng kinh phí dự kiến là 174,42 tỷ đồng. Mục tiêu của Chương trình là ưu tiên đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; nâng cao năng suất lao động, chất lượng việc làm và giá trị lao động; đảm bảo phát triển thị trường lao động khách quan, lành mạnh, ổn định, tạo ra nhiều việc làm; khuyến khích các hình thức tạo việc làm tại chổ; đẩy mạnh lao động làm việc ngoài nước.

Theo BTNO