Mô hình nuôi dế thương phẩm sạch đạt hiệu quả cao
Hội nông dân xã Suối Dây thăm trại dế của anh Vĩnh
Dế thường được dùng để làm thức ăn cho các cơ sở nuôi chim, cá cảnh hay dùng làm mồi câu. Ngày nay, dế được nông dân thuần dưỡng nuôi để bán và chế biến một số món ăn đặc trưng, được người tiêu dùng ưa chuộng và đem lại nguồn thu nhập khá ổn định cho người chăn nuôi dế.
Chúng tôi tìm đến hộ gia đình anh Hồ Đắc Vĩnh, sinh năm 1980, ngụ ấp 7, xã Suối Dây để nghe câu chuyện nuôi dế "làm chơi, ăn thật" này. Anh Vĩnh kể, năm 1993 gia đình anh từ xã Long Vĩnh, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh về ấp 7 xã Suối Dây, huyện Tân Châu sinh sống. Trước đây Anh làm đủ thứ nghề, ai mướn gì làm nấy. Năm 2004 khi thấy có một người bạn bắt dế ngoài đồng về nuôi, thấy vậy anh mua một ổ trứng về nuôi thử, ban đầu nuôi chỉ có một chuồng dế, sau đó nhân lên khoảng 5 chuồng. Khi dế đến ngày thu hoạch tự nhiên dế chết hàng loạt làm anh mất khoảng 01 tấn dế. Nợ tiền cám, thức ăn cho dế chưa trả được, Anh chuyển sang làm đủ thứ nghề để trả nợ. Đến năm 2018 qua học hỏi trên mạng internet và học tập tìm hiểu thực tế ở nhiều nơi và tìm hiểu thị trường anh bắt đầu nuôi trở lại. Với số vốn 40 ngàn đồng, anh mua một ổ trứng về nuôi được một chuồng dế. Ban đầu chỉ lấy những tấm bạc củ ngăn làm chuồng để nuôi. Sau hơn 1 tháng dế bắt đầu đẻ, anh tiếp tục gây giống và làm chuồng để nuôi thêm. Đến nay đã phát triển được 23 chuồng tất cả. Theo anh Vĩnh, con dế rất dễ nuôi, chỉ cần nơi thoáng mát là dế có thể sinh sống được. Dế nuôi không cần phải dùng thuốc men, nuôi tự nhiên, sạch, ít bệnh, chỉ hao hụt chút đỉnh. Thức ăn chủ yếu là cám, lá mì, các loại cỏ…
Đối với dế nuôi để làm thức ăn cho cá cảnh, chỉ cần nuôi từ 28 - 30 ngày là xuất bán, riêng dế thịt thương phẩm thì mất khoảng 40 ngày là thu hoạch. Anh Vĩnh cho biết, không nên nuôi dế quá lâu bởi tuổi thọ của loại dế chỉ trong vòng 2 tháng trở lại, quá thời gian đó dế tự chết.
Qua tìm hiểu nguồn dinh dưỡng của dế có rất nhiều chất đạm và protein giúp tăng cường sức khỏe cho con người, nhưng trên thị trường chỉ bán dế tươi và cũng chưa có ai có giấy chứng nhận về vệ sinh an toàn thực phẩm để xuất bán ra thị trường. Năm 2019, Anh mạnh dạn liên hệ các nơi để làm giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm và đăng ký thương hiệu, nhãn hiệu. Từ đó anh bắt đầu làm các sản phẩm như: dế đông lạnh, dế sấy bơ tỏi cung cấp ra thị trường cả nước…tháng 6 vừa qua Anh được Viện nghiên cứu doanh nghiệp vừa và nhỏ cấp giấy chứng nhận tóp 100 sản phẩm dịch vụ chất lượng cao năm 2020.
Để không bị gián đoạn nguồn dế cung cấp cho thị trường, Anh còn hướng dẫn cho trên 7 hộ gia đình xung quanh nuôi dế, vừa giúp cho các gia đình này có thu nhập và tận dụng công lao động nhàn rỗi để phát triển kinh tế. Anh ký hợp đồng bao tiêu hết sản phẩm dế của các hộ xung quanh. Với giá từ 30.000 đồng đến 45.000 đồng/kg. Bình quân mỗi gia đình nuôi 10 chuồng có thu nhập từ 8 đến 10 triệu đồng/ tháng. Đồng thời mỗi ngày có từ 7-8 người làm các khâu chế biến dế để bán ra thị trường.
Sau hơn hai năm nuôi, dế cho gia đình anh Vĩnh nguồn thu nhập khá ổn định. Nguồn dế của gia đình anh bán cho các tỉnh phía Bắc, với giá từ 65 ngàn đồng đến 70 ngàn đồng/kg dế tươi và dế sấy bơ tỏi 500 ngàn đồng/kg. Anh cho biết thêm, dế tươi có thể sử dụng để chế biến thành những món ăn như: Dế chiên giòn, chiên bơ, dế xào tỏi… ăn kèm với các loại bánh tráng, rau sống….Theo tính toán của Anh, nếu trừ các khoảng chi phí như: dế giống, thức ăn, công chăm sóc, mỗi chuồng dế cho lợi nhuận từ 800 - 01 triệu đồng/tháng. Vì vậy, tiền lời trung bình mỗi năm của gia đình anh Vĩnh đạt trên 200 triệu đồng.
Nhận xét về mô hình nuôi dế của anh Hồ Đắc Vĩnh, ông Nguyễn Bình – Chủ tịch Hội Nông dân xã Suối Dây cho biết: "Trong thời gian qua, Hội được Ngân hàng chính sách xã hội huyện hỗ trợ cho nông dân có nhiều nguồn vốn để phát triển kinh tế, tính đến nay dư nợ của ngân hàng chính sách đối với nông dân xã Suối Dây là trên 25 tỷ đồng, với hơn 1.000 hộ vay. Trong đó có người vay đã chuyển đổi từ mô hình trồng trọt qua chăn nuôi như: nuôi dê, nuôi bò, … nhưng điển hình có mô hình nuôi dế của anh Hồ Đắc Vĩnh ở ấp 7 hiện nay đang phát triển tốt. Hội nông dân chúng tôi rất mừng. Từ thành công của anh Vĩnh chúng tôi sẽ phát triển lên Chi hội, tổ hội nghề nghiệp, và hướng tới sẽ phát triển lên tổ hợp tác, hợp tác xã. Anh là người nông dân tự mài mò để chăn nuôi phát triển, hiện nay sản phẩm của anh đã có logo, có kiểm định chất lượng an toàn thực phẩm, mong rằng trong thời gian tới Ngân hàng chính sách quan tâm hơn nữa để hỗ trợ vốn cho những hộ nuôi dế phát triển kinh tế trong giai đoạn hiện nay.
Có thế nói, hiệu quả bước đầu của mô hình nuôi dế đã đem lại nguồn lợi nhuận khá ổn định cho gia đình anh Hồ Đắc Vĩnh và một số hộ dân nuôi dế trên địa bàn ấp 7 xã Suối Dây./.
Chí Thành
