Một trong những nguyên nhân mà lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy thể hiện tốt hơn vai trò của mình, đó là sử dụng có hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ để quản lý chặt chẽ những người nghiện trong diện cai nghiện ma túy tại gia đình, cai nghiện ma túy tại cộng đồng; đồng thời quản lý chặt chẽ những người nghiện đã hòa nhập cộng đồng sau khi bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc. Từ việc quản lý chặt chẽ những người nghiện ma túy, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy phát hiện những nguyên nhân, điều kiện họ có khả năng tiếp tục sử dụng ma túy để từ đó tham mưu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống nghiện ma túy.
Tăng cường các mặt công tác nghiệp vụ cơ bản, các hoạt động nghiệp vụ trinh sát để phát hiện những người nghiện ma túy còn chưa được quản lý, chưa được lập hồ sơ tiến hành cai nghiện, từ đó phối hợp với các lực lượng công an xã, cán bộ lao động-thương binh và xã hội địa phương để tiến hành vận động người nghiện và gia đình tự nguyện đến cơ quan chức năng cai nghiện theo quy định của pháp luật.
Thông thường, giữa những đối tượng phạm tội và người nghiện ma túy thường có mối quan hệ cung và cầu, đây là những đối tượng trực tiếp bán ma túy cho người nghiện, vì vậy, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy cần tiến hành có hiệu quả các hoạt động điều tra, khám phá tội phạm ma túy, tập trung vào những đối tượng sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy để giảm nguồn cung cấp trái phép chất ma túy, ngăn ngừa việc người nghiện ma túy mua, tàng trữ ma túy, cũng như lôi kéo, dụ dỗ người khác tiếp tục sử dụng ma túy. Cảnh sát ĐTTP về ma túy là lực lượng chủ công, nòng cốt được sử dụng các biện pháp trinh sát trong việc phát hiện những đối tượng phạm tội ma túy, xử lý triệt để những đối tượng này thì sẽ không còn nguồn cung cấp ma túy. Bên cạnh việc không còn những đối tượng cung cấp ma túy, công tác cai nghiện và sau cai nghiện được thực hiện tốt thì tất yếu sẽ không còn người nghiện ma túy.
Là lực lượng chuyên trách trong phòng, chống tội phạm ma túy, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy nắm vững các kiến thức pháp luật về phòng, chống ma túy nói chung và công tác cai nghiện ma túy nói riêng. Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng những quy định của pháp luật, lực lượng Cảnh sát ĐTTP về ma túy đã chủ động hướng dẫn lực lượng công an xã thực hiện các quy định liên quan đến biện pháp cai nghiện ma túy, hình thức cai nghiện ma túy, cách thức thực hiện, quy trình từ khi phát hiện người nghiện ma túy đến việc quản lý người nghiện và quản lý sau cai nghiện theo quy định. Bên cạnh đó, đây cũng là lực lượng trực tiếp tiến hành các biện pháp nghiệp vụ để phòng ngừa, phát hiện, điều tra, xử lý các loại tội phạm về ma túy, trực tiếp điều tra những vụ án về ma túy theo quy định của pháp luật, góp phần quan trọng phục vụ công tác phòng, chống nghiện ma túy.
TG