Công chứng là “lá chắn” phòng ngừa hữu hiệu, đảm bảo an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu chủ trì hội nghị tại điểm cầu Trung ương.

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Tây Ninh

Tham dự hội nghị tại điểm cầu tỉnh Tây Ninh có Giám đốc Sở Tư pháp Phạm Văn Đặng và lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Luật Công chứng (sửa đổi) được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 20/6/2014, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015. Sau hơn 5 năm triển khai thực hiện, Luật Công chứng đã đi vào cuộc sống, đạt nhiều kết quả cụ thể, tiếp tục đóng góp tích cực vào việc thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động công chứng; đảm bảo tính an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch, giá trị sử dụng bản dịch, góp phần tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi, tin cậy cho các hoạt động đầu tư, kinh doanh, thương mại và góp phần quan trọng vào tiến trình cải cách hành chính và cải cách tư pháp.

Hầu hết các địa phương đã ban hành mức trần thù lao công chứng, tiêu chí xét duyệt hồ sơ đề nghị thành lập Văn phòng công chứng, xây dựng và tổ chức thực hiện cơ sở dữ liệu thông tin về công chứng, quy chế khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu công chứng. Một số địa phương đã thực hiện chia sẻ cơ sở dữ liệu công chứng cho các cơ quan đăng ký đất đai, cơ quan thuế trong thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến hợp đồng, giao dịch tại các tổ chức hành nghề công chứng, xây dựng được quy chế phối hợp liên ngành về việc cung cấp thông tin phong tỏa, ngăn chặn, kê biên, tạm ngừng giao dịch đối với tài sản trong các vụ án và tài sản bảo đảm thi hành án.

Tính đến ngày 31/12/2019, cả nước có 2.782 công chứng viên (gồm 383 công chứng viên của Phòng Công chứng và 2.399 công chứng viên của Văn phòng công chứng). So với thời điểm thực hiện Luật Công chứng năm 2006 tăng 2.157 người. Cũng tính đến thời điểm đó, cả nước có 1.151 tổ chức hành nghề công chứng, trong đó có 120 Phòng công chứng và 1.031 Văn phòng công chứng. So với thời điểm thực hiện Luật Công chứng năm 2006 tăng 526 tổ chức (tăng gần 2 lần). Hiện nay, 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đều có Văn phòng công chứng theo chủ trương xã hội hóa. Mô hình tổ chức và hoạt động của đa số các Văn phòng công chứng phát triển theo hướng ổn định và bền vững.

Sau thời gian triển khai thực hiện, hoạt động công chứng đã góp phần quan trọng vào việc phòng ngừa các tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện trong lĩnh vực đất đai, nhà ở - lĩnh vực vốn phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ tranh chấp; không thể phủ nhận công chứng là "lá chắn" phòng ngừa hữu hiệu, đảm bảo an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch, tiết kiệm thời gian, chi phí cho xã hội, giảm thiểu công việc cho Tòa án trong việc giải quyết các tranh chấp dân sự.

Tuy nhiên, số lượng công chứng viên tăng nhanh nhưng chất lượng đội ngũ công chứng viên và người được giao làm nhiệm vụ công chứng chưa đồng đều, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh; chất lượng hoạt động hành nghề công chứng còn có những sai sót, chưa thực sự đáp ứng yêu cầu...

Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nhấn mạnh, thời gian tới cần phát triển nghề công chứng ổn định, bền vững, tạo chuyển biến mạnh trong chất lượng hoạt động công chứng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của nhà nước, của công dân, củng cố niềm tin của xã hội đối với nghề công chứng và giới công chứng viên.

Đồng thời nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật về công chứng, trong đó cần tập trung xây dựng, trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật Công chứng sửa đổi, bảo đảm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách tư pháp, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong hoạt động công chứng; đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với các luật có liên quan (như Bộ luật Dân sự, Luật Nhà ở, Luật Đất đai…) tập trung sửa đổi những quy định đang gây cản trở, vướng mắc, tạo điều kiện cho hoạt động công chứng tiếp tục phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả.

Bên cạnh phát triển tổ chức hành nghề công chứng, cần xây dựng đội ngũ công chứng viên đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, chấp hành nghiêm pháp luật và quy tắc nghề nghiệp, trong đó tạo chuyển biến mạnh về chất lượng đào tạo, bồi dưỡng tập sự, công nhận hết tập sự; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm; tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động hành nghề công chứng; phát huy vai trò tự quản của Hội Công chứng viên các địa phương, Hiệp hội công chứng viên Việt Nam; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động công chứng.

QN