Vật tư nông nghiệp bao gồm các loại phân bón, thức ăn gia súc, thuốc bảo vệ thực vật, .. trong đó có 02 mặt hàng theo quy định của Luật giá thuộc hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá là thuốc bảo vệ thực vật và phân bón (mặt hàng phải có bảng kê khai giá gửi cơ quan quản lý giá tại địa phương).
Trước đây tại các cuộc tiếp xúc với người ứng cử đại biểu HDND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2020 -2026 và sau kỳ họp thứ nhất HDND tỉnh, cử tri xã Phước Ninh huyện Dương Minh Châu cũng đã có ý kiến kiến nghị ngành chức năng thường xuyên kiểm tra, xử lý tình trạng tăng giá của các đại lý bán thức ăn gia súc, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón phục vụ chăn nuôi, sản xuất nông nghiệp; Sở Tài chính đã phối hợp với các Sở ban ngành thành lập đoàn kiểm tra (Quyết định số 257/QĐ-STC ngày 19/10/2021) kiểm tra một số cơ sở sản xuất kinh doanh phân bón trên địa bàn trên 9 huyện, thị xã, thành phố Tây Ninh. Nhìn chung giá bán các loại phân bón tại các cơ sở kinh doanh trên địa bàn các huyện gần tương đồng nhau, giá bán tại thời điểm tháng 10/2021 một số mặt hàng phân bón tăng từ 11,4% đến 109,21% so với giá bán tháng 3/2021.
Ngày 20 và 21/4/2022, Sở Tài chính tiếp tục phối hợp với Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và PTNT, UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra các tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành quy định của pháp luật về giá phân bón trên địa bàn huyện Bến Cầu, Dương Minh Châu, Tân Châu và Tân Biên. Qua công tác kiểm tra các tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành quy định của pháp luật về giá phân bón, thức ăn gia súc, kết quả như sau:
- Việc chấp hành quy định của pháp luật về đăng ký kinh doanh và các quy định khác trong lĩnh vực kinh doanh phân bón theo quy định
Tất cả các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh phân bón, thức ăn gia súc đều chấp hành đúng quy định về đăng ký kinh doanh và các quy định khác trong lĩnh vực kinh doanh phân bón, thức ăn gia súc.
- Hồ sơ kê khai giá của các đơn vị kinh doanh phân bón thuộc diện bình ổn giá trên địa bàn tỉnh
Qua kiểm tra 10 cơ sở kinh doanh phân bón, thức ăn gia súc theo quy định nộp kê khai giá về Sở Tài chính và phòng Tài chính - Kế hoạch các huyện.
Tuy nhiên, tất cả các cơ sở kinh doanh phân bón đều không có hồ sơ kê khai giá phân bón thuộc diện bình ổn giá trên địa bàn tỉnh. Lý do, từ khi thành lập cơ sở kinh doanh phân bón, các cơ sở đều không nhận được thông báo triển khai việc kê khai giá đối với những mặt hàng thuộc diện bình ổn giá theo quy định tại Điểm d, Khoản 1, Điều 3, Mục 1, Chương 2 và Điểm a, Khoản 1, Điều 15, Mục 1, Chương 3 của Nghị định số 177/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giá.
- Việc thực hiện bán phân bón theo đúng mức giá đã niêm yết
+ Các cơ sở kinh doanh phân bón, thức ăn gia súc đều có bảng niêm yết giá tại cơ sở kinh doanh phân bón, thức ăn gia súc. Tuy nhiên, qua kiểm tra và làm việc với các cơ sở kinh doanh thì giá phân bón, thức ăn gia súc biến động thường xuyên hàng ngày.
+ Giá bán của các loại phân bón, thức ăn gia súc tại các cơ sở kinh doanh trên địa bàn các huyện gần tương đồng nhau, giá chênh lệch giữa các đại lý là do khoảng cách vận chuyển giữa đại lý cấp 1 đến các cơ sở, đại lý cấp 2.
+ Giá bán các mặt hàng phân bón, thức ăn gia súc trên địa bàn các huyện tháng 4/2022 so với tháng 4/2021, tăng từ 30% đến 131% và giá bán ra cao hơn giá nhập vào từ 10.000 đồng đến 20.000 đồng/bao. Riêng, tại huyện Tân Biên, huyện Tân Châu và huyện Dương Minh Châu: Giá bán các mặt hàng phân bón, thức ăn gia súc cao hơn các huyện, thị xã, thành phố còn lại từ 30.000 đồng đến 50.000 đồng là do khoảng cách vận chuyển giữa đại lý cấp 1 đến các cơ sở, đại lý cấp 2. Hiện tại, nhiều cơ sở kinh doanh phân bón hạn chế nhập các mặt hàng phân bón với lý do rất nhiều nhà nông ngưng sản xuất lúa và bỏ đất trống do giá phân bón cao, sản xuất không có lợi nhuận. Riêng, đối với mặt hàng thức ăn gia súc, qua làm việc với các cơ sở kinh doanh cho thấy giá bán ra cho người dân thấp hơn giá nhập vào từ các công ty sản xuất thức ăn gia súc và các cơ sở chỉ hưởng từ hoa hồng của các công ty.
Nhìn chung, qua thực tế đi kiểm tra giá phân bón tại các cơ sở kinh doanh trên địa bàn tỉnh, giá phân bón trước khi bùng phát dịch Covid-19 (tháng 3/2021) tương đối ổn định, phù hợp mặt bằng giá chung của các năm trước. Tuy nhiên, bắt đầu từ tháng 9/2021 trở về sau (khi dịch Covid-19 được kiểm soát) thì giá phân bón tăng rất nhanh và có nhiều loại phân bón không có bán trên thị trường do giá bán tăng quá cao.
Nguyên nhân các mặt hàng phân bón trên thị trường Tây Ninh tăng giá cao là do giá xuất ra tại các công ty cung cấp phân bón như Phú Mỹ, Bình Điền, Con Cò Vàng... tăng cao và giá xuất ra tại các công ty tăng cao là do nguyên liệu nhập khẩu từ các nước trên thế giới tăng cao, có những lúc không có nguyên liệu để nhập khẩu và sản xuất ra phân bón.