Giải pháp hiệu quả để đảm bảo giá xăng dầu phù hợp với mục tiêu kiểm soát lạm phát

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì phiên chất vấn tại điểm cầu phòng Diên Hồng, Nhà Quốc hội.

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn từ điểm cầu tỉnh Tây Ninh

Tham dự phiên chất vấn tại điểm cầu tỉnh Tây Ninh, có các đại biểu Quốc hội tỉnh: đại biểu Phạm Hùng Thái - Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Bí thư huyện ủy Gò Dầu, đại biểu Trần Hữu Hậu - hội viên Hội Luật gia tỉnh; lãnh đạo các ban HĐND tỉnh, lãnh đạo Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng tham dự.

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn từ điểm cầu tỉnh Tây Ninh

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đây là phiên chất vấn và trả lời chất vấn đầu tiên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong nhiệm kỳ khóa XV và kể từ phiên họp tháng 8 năm 2019 đến nay.

Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả công tác giám sát của Quốc hội, tiếp nối thành công của phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, thời gian qua, cùng với việc các cơ quan của Quốc hội đã tổ chức một số phiên giải trình, phiên chất vấn lần này của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho thấy hoạt động giám sát của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội đã được thực hiện thường xuyên, liên tục, có những chuyển biến tích cực, thực chất, được dư luận và cử tri đánh giá cao, khẳng định đây là hoạt động giám sát trực tiếp hiệu quả của Quốc hội, góp phần lan toả tinh thần đổi mới, linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động giám sát và hoạt động của Quốc hội, luôn luôn bám sát thực tiễn và hơi thở cuộc sống, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân và cử tri cả nước.

Hai nội dung chất vấn lần này có phạm vi rộng, ảnh hưởng và tác động rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của nhân dân; quản lý nhà nước không chỉ tập trung ở 2 bộ quản lý nghành nêu trên mà còn liên quan đến các bộ, ngành liên quan.

Trong quá trình trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực và một số bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan sẽ cùng tham gia giải trình.

Tại phiên buổi sáng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên chất vấn ba nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của ngành Công thương và trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên. Đó là vấn đề về các nội dung về sản xuất, cung ứng, nhập khẩu xăng dầu, công tác điều hành giá xăng dầu thời gian qua; vấn đề thực hiện các Nghị quyết, kết luận về chất vấn của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội liên quan đến công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc; vấn đề về giải pháp bảo đảm lưu thông xuất, nhập khẩu hàng hóa trong tình hình dịch Covid-19, nhất là mặt hàng nông sản.

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương

Tham gia chất vấn, tại điểm cầu tỉnh Tây Ninh, đại biểu Huỳnh Thanh Phương chất vấn hai vấn đề: Thứ nhất, xăng dầu có giảm giá được không trong thời gian tới, cụ thể như thế nào? Thứ hai, trong cơ cấu tính giá xăng dầu hiện nay khá phức tạp và có nhiều loại thuế mà cử tri cho rằng chưa hợp lý, cử tri mong muốn làm rõ, vì sao xăng dầu là loại mặt hàng thiết yếu nhưng lại chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và việc thu thuế bảo vệ môi trường từ xăng dầu thực chất đã đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường trong thời gian qua ra sao?

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên trả lời: "Có giảm được hay không thì phải tùy thuộc vào thị trường thế giới". Bộ chỉ có thể cam kết rằng trong khi biên độ dao động ở thế giới tăng cao, Bộ Công thương và các bộ liên quan sẽ cố gắng tham mưu cho cấp có thẩm quyền điều hành biên độ tăng ở nước ta ở mức có thể chấp nhận được. Công cụ để làm được việc đó là Quỹ bình ổn giá xăng dầu, rồi sử dụng đến thuế, phí, kế đến nữa là tác động đến các chính sách khác như an sinh, hỗ trợ trực tiếp cho các đối tượng, đến doanh nghiệp sử dụng nhiều sản phẩm.

Về nội dung chất vấn thứ hai của đại biểu Phương - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời, thuế tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế gián thu, loại thuế này do nhà sản xuất xăng dầu nhập khẩu phải nộp và theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định nhằm tiết kiệm trong vấn đề sử dụng xăng dầu, các loại hàng như thuốc lá, ô tô, xăng dầu.

Phát biểu giải trình thêm tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã phân tích, trả lời tỷ mỉ từng nội dung các đại biểu đặt ra và làm rõ thêm một số nội dung.

Liên quan đến xăng dầu, Phó Thủ tướng cho rằng, đây là mặt hàng thiết yếu ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp; đặc biệt là một những mặt hàng có tác động rất lớn tới các chỉ tiêu về kinh tế vĩ mô, nhất là kiềm chế lạm phát của nền kinh tế vĩ mô. Chính vì vậy, Quốc hội và Chính phủ cũng đã ban hành rất nhiều quy định của pháp luật để quản lý mặt hàng xăng dầu này. Có thể khẳng định rằng, các công cụ pháp lý đủ điều kiện để quản lý chặt chẽ, ổn định xăng dầu, cung ứng cho sản xuất, cho đời sống. Tuy nhiên cũng cần khẳng định, mặt hàng xăng dầu nước ta chưa tự chủ được mà vẫn còn phụ thuộc vào nhập khẩu rất nhiều. Hiện nay, cả nước có hai nhà máy sản xuất xăng dầu, công suất đạt 13 triệu tấn xăng dầu một năm, trong khi nhu cầu xăng dầu là 20-21 triệu tấn một năm, như vậy, khi giá xăng dầu thế giới tăng thì giá xăng dầu trong nước tăng. Nguồn dầu thô cho hai nhà máy vẫn phải nhập khẩu. Dự trữ xăng dầu thời gian qua đã đáp ứng nhu cầu.

Phó Thủ tướng đề cập đến các giải pháp để bình ổn giá xăng dầu, trong đó, công suất sản xuất xăng dầu trong nước đang tăng, nước ta đã kiểm soát được sản xuất và nhập khẩu đảm bảo nguồn dự trữ cho khoảng 2-3 tháng. Chính phủ đã giao thanh tra việc dự trữ liệu có đúng quy định, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm khi để đóng cửa cửa hàng bán lẻ để xử lý. Với phương châm "cố gắng không để mặt hàng xăng dầu ảnh hưởng tới sản xuất", Chính phủ đã sử dụng một loạt các giải pháp như sử dụng Quỹ bình ổn giá, giảm phí, đã có nghị quyết về báo cáo cấp có thẩm quyền rà soát giảm thuế cho phù hợp. Nếu trong trường hợp tiếp tục tăng thì chúng ta có các cơ chế phù hợp theo đối tượng để đảm bảo sản xuất ổn định, giá thành ổn định. Về giải pháp dài hơi, chúng ta phải làm chủ xăng dầu sản xuất trong nước, khẩn trương xây dựng nhà máy lọc dầu ở tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu; tăng thêm khoan dầu khai thác dầu thô phục vụ cho sản xuất xăng dầu, hiện nay mới đạt khoảng 50%...

Phát biểu kết luận nội dung phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, trách nhiệm, thẳng thắn và xây dựng với 24 đại biểu chất vấn và 7 đại biểu tranh luận. Các câu hỏi đã bám sát các nội dung chất vấn.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chuẩn bị tốt nội dung, tập trung trả lời vào các vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm, giải trình khá đầy đủ các vấn đề còn bất cập, hạn chế. Đồng thời, ghi nhận nỗ lực của Bộ trưởng trong việc đề xuất một số giải pháp, nhằm khắc phục những bất cập trong phạm vi phụ trách. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, để khắc phục bất cập, hạn chế nêu trên, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội tại phiên chất vấn, đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương và các bộ, ngành triển khai hiệu quả các giải pháp trước mắt và lâu dài liên quan đến nhiệm vụ, lĩnh vực đã được chất vấn.

Buổi chiều, Ủy ban thường vụ Quốc hội tiếp tục chất vấn nhóm lĩnh vực tài nguyên và môi trường, và trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trong các vấn đề này.

Hoàng Giang