Cần có mô hình quản trị kinh tế tập thể và kinh tế HTX tiên tiến
Các đại biểu tham dự tại điểm cầu Hà Nội
Cùng chủ trì tại điểm cầu Hà Nội có Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái.
Tham dự tại điểm cầu tỉnh Tây Ninh có đồng chí Phạm Hùng Thái - Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; đồng chí Trần văn Chiến - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, lãnh đạo các sở, ban, ngành và đại diện các hợp tác xã trên địa bàn.
Qua hơn 20 năm triển khai thực hiện Nghị quyết, Luật Hợp tác xã (HTX), số lượng các HTX thành lập mới trên toàn quốc tăng hơn so với giai đoạn trước và hoạt động các HTX mới thành lập dần đảm bảo theo đúng bản chất là phục vụ thành viên.
Theo báo cáo của các địa phương, hầu hết HTX thành lập mới được hỗ trợ kinh phí từ 5 triệu đến 20 triệu đồng/HTX, đặc biệt như thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ 100 triệu đồng/HTX. Nội dung hỗ trợ bao gồm: Cung cấp thông tin, tư vấn, tập huấn về quy định pháp luật HTX trước khi thành lập HTX cho sáng lập viên HTX, tư vấn xây dựng điều lệ, phương án sản xuất kinh doanh, hướng dẫn và thực hiện các thủ tục thành lập, đăng ký và tổ chức hoạt động của HTX, tư vấn thực hiện các thủ tục tổ chức lại hoạt động của HTX theo Luật HTX. Đến năm 2021, hỗ trợ hơn 8.000 HTX thành lập mới với tổng kinh phí hơn 54 tỷ đồng.
Sau khi thực hiện chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết theo Nghị định số 98/2018/NĐ-CP, các tỉnh đã có nhiều mô hình điển hình các HTX nông nghiệp thành công trong liên kết sản xuất- tiêu thụ sản phẩm cho nông dân, đến nay cả nước có 271 tổ chức khoa học, 586.585 hộ nông dân, 4.028 HTX nông nghiệp tham gia liên kết với 1.867 doanh nghiệp trong sản xuất, thu hoạch chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Các địa phương đã phê duyệt được 579 dự án liên kết và phê duyệt được tổng số 354 kế hoạch liên kết với kinh phí 526 tỷ đồng (bình quân 1,4 tỷ đồng/kế hoạch).
Dự kiến đến 31/12/2021, toàn quốc có 27.342 HTX (18.327 HTX nông nghiệp, và 9.015 HTX phi nông nghiệp), thu hút gần 6 triệu thành viên tham gia. Số lượng HTX tăng 16.420 HTX (khoảng 2,5 lần) so với năm 2001, số thành viên HTX tăng 465.603 người (khoảng 9%) so với năm 2001.
Nếu như giai đoạn 2001-2011, trung bình chỉ có 1.164 HTX thành lập mới mỗi năm thì đến giai đoạn 2012-2021 trung bình có 2.617 HTX thành lập mới mỗi năm (tăng gấp 2,24 lần) Tính đến cuối năm 2021, số lao động làm việc trong HTX là hơn 1 triệu người, tăng 549.693 người (gấp 2 lần) so với thời điểm 31/12/2001. Trong cơ cấu HTX, có 67,03% HTX nông nghiệp, kế đến là HTX công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp (chiếm 9,05%), còn lại thuộc các lĩnh vực xây dựng, tín dụng, thương mại, vận tải, môi trường…
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đến 8 nhiệm vụ trọng tâm mà các bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện trong thời gian tới để nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể. Đó là tiếp tục nghiên cứu xây dựng cơ chế chính sách phù hợp với tình hình mới và thực tiễn Việt Nam; Tiếp tục hoàn thiện thể chế và tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế theo hướng tôn trọng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; Vận dụng sáng tạo khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao, công nghệ số trong chuyển đổi nền kinh tế sang nền kinh tế xanh, nền kinh tế tuần hoàn, nền kinh tế tri thức; Huy động mọi nguồn lực hợp pháp để phát triển nhất là hợp tác công-tư; Có mô hình quản trị kinh tế tập thể và kinh tế HTX tiên tiến kết hợp với mô hình truyền thống phù hợp với tình hình hiện nay, có kế thừa, ổn định, đổi mới và phát triển; Tạo ra sự canh tranh lành mạnh gắn với mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu, sản phẩm; Tăng cường liên doanh liên kết xây dựng thương hiệu sản phẩm theo chuỗi, theo thế mạnh của từng vùng miền, quy hoạch vùng nguyên liệu hợp lý; Nâng cao trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ và người tham gia các chủ thể.
Theo Thủ tướng, được chứng minh trong thời gian dịch bệnh phức tạp, nông nghiệp giữ vai trò là trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế, do đó, cần lấy nông dân làm trung tâm, lấy nông thôn là nền tảng, nông nghiệp là động lực, thành lập các HTX trong nông nghiệp, khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, chia cắt, tự phát vừa qua theo hướng xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm, đi bằng con đường chính ngạch.
Thủ tướng khẳng đình, tới đây, Ban chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX Trung ương sẽ đề xuất ban hành Nghị quyết mới về kinh tế tập thể phù hợp hơn với tình hình mới và nghiên cứu hoàn thành các chính sách hỗ trợ, ưu tiên để phát triển kinh tế tập thể.
Quỳnh Như
