Đề nghị ngành chức năng quan tâm, sớm có giải pháp cho doanh nghiệp tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh ùn ứ lượng lớn hàng hóa chờ xuất nhập khẩu

Trả lời:

- Về thực trạng kho bãi, địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh:

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Tây Ninh có 03 cửa khẩu quốc tế (Mộc Bài, Xa Mát, Tân Nam), 03 cửa khẩu chính (Phước Tân, Kà Tum, Chàng Riệc), 10 cửa khẩu phụ (Tống Lê Chân, Cây Gõ, Tân Phú, Vàm Trảng Trâu, Tà Nông, Long Phước, Long Thuận, Phước Chỉ, Cây Me, Vạc Sa), trong đó có 03 cửa khẩu phụ được phép thực hiện hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa qua biên giới theo quy định là cửa khẩu phụ Vạc Sa, Vàm Trảng Trâu và Long Phước.

+ Tại khu vực cửa khẩu quốc tế Mộc Bài:

Việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải được thực hiện tại địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới của Công ty TNHH Thương mại Thế Kỷ Vàng với diện tích 27.497,1 m2 (địa điểm này hiện nay mới chỉ được UBND tỉnh Tây Ninh cho phép tạm thời hoạt động kinh doanh dịch vụ bãi đậu xe container) và địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới của Công ty TNHH Chợ cửa khẩu Mộc Bài với diện tích 49.000 m2. Các kho bãi, địa điểm này được Tổng cục Hải quan công nhận do tư nhân đầu tư xây dựng, nằm ngoài khu vực cửa khẩu.

Ngoài ra, Công ty cổ phần Tân Cảng Tây Ninh đang thực hiện dự án đầu tư xây dựng Cảng Cạn Mộc Bài (ICD Mộc Bài) với diện tích 16,5 ha, được phê duyệt tại Quyết định số 1122/QĐ-UBND ngày 24/5/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh.

Hiện nay, lưu lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh mỗi ngày qua cửa khẩu Mộc Bài rất lớn (trung bình từ 500 - 700 phương tiện các loại); kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu, doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu ngày càng tăng; lượng hành khách xuất cảnh, nhập cảnh cũng không ngừng tăng lên qua mỗi năm.

Như vậy, có thể nhận thấy tại khu vực cửa khẩu Mộc Bài, diện tích khu vực cửa khẩu chật hẹp, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được lưu lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, qua lại hàng ngày và dự báo còn tăng trong thời gian tới, dẫn đến khả năng không đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan tại khu vực cửa khẩu. Dự án đầu tư xây dựng Cảng cạn Mộc Bài (ICD Mộc Bài) với diện tích 16,5 ha đã được phê duyệt nhưng chậm trong việc đầu tư xây dựng dẫn đến khó khăn trong việc đặt vị trí máy soi container di động đã được Tổng cục Hải quan cấp theo kế hoạch và phải di dời tạm vị trí lắp đặt máy soi container đến địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới của Công ty TNHH Chợ cửa khẩu Mộc Bài.

Trong trường hợp thực hiện kiểm tra thực tế hàng hóa nhập khẩu, quá cảnh, sang tải, tập kết trong khu vực cửa khẩu tiềm ẩn nhiều rủi ro, mất an toàn cho người, phương tiện, ùn tắc hàng hóa, phương tiện tại cửa khẩu, kéo dài thời gian thông quan, phát sinh chi phí cho doanh nghiệp.

+ Tại khu vực cửa khẩu quốc tế Xa Mát:

Trước đây, việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải được thực hiện tại địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới của Công ty TNHH MTV Đồng Phước Tây Ninh với diện tích 7.840m2 đã được Tổng cục Hải quan công nhận.

Tuy nhiên, đến nay địa điểm tập kết này không duy trì các điều kiện đáp ứng yêu cầu về quản lý, kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan theo quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020 nên ngày 27/9/2023, Tổng cục Hải quan đã ban hành quyết định tạm dừng hoạt động địa điểm. Do đó, hiện tại việc thực hiện kiểm tra, giám sát đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh được thực hiện trong khu vực chức năng tại cửa khẩu (khu chức năng giữa barie số 1 và barie số 2).

Hiện nay, lưu lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh mỗi ngày qua cửa khẩu khoảng 50 phương tiện giao nhận hàng. Vào mùa thu hoạch nông sản, phương tiện giao nhận hàng tương đối lớn, khoảng 200 đến 250 phương tiện. Đặc biệt, cửa khẩu quốc tế Xa Mát có lưu lượng hàng nông sản (hàng xá) nhập khẩu phát sinh nhiều vào mùa thu hoạch, việc sang tải, hạ tải gặp nhiều khó khăn.

Tại cửa khẩu quốc tế Xa Mát, khu vực chức năng nằm trong barie số 1 và barie số 2 có diện tích nhỏ hẹp, chỉ đáp ứng kiểm tra được số lượng rất ít hàng hóa là hàng thùng, hàng kiện, có thể bốc dỡ lên xuống được. Đối với hàng nông sản là hàng xá, hàng rời, số lượng lớn thì không thể hạ tải, sang tải tại khu vực chức năng tại cửa khẩu.

Theo kết quả khảo sát của Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Tây Ninh, tại cửa khẩu Xa Mát có khoảng trên 30 kho bãi, địa điểm tự phát, không phù hợp với quy hoạch, đất đai của địa phương. Các kho bãi, địa điểm này cơ quan Hải quan không quản lý, hầu hết có diện tích nhỏ lẻ và chưa được đầu tư xây dựng, chưa đề nghị công nhận điều kiện hoạt động theo quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020 của Chính phủ.

Hiện nay, chỉ có kho bãi, địa điểm của Công ty Công ty TNHH Tân Hưng Cường TN đáp ứng điều kiện và có đề nghị công nhận địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu nhưng cũng không phù hợp với quy hoạch, đất đai của địa phương; việc này trước mắt UBND tỉnh xử lý tạm một số vị trí cho kho bãi đủ điều kiện theo quy định của ngành Hải quan hoạt động có thời hạn trong khi chờ đầu tư bến bãi theo quy định. Hiện Hải quan đang tích cực xử lý và đề xuất.

Hiện nay UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND huyện Tân Biên rà soát nguồn gốc đất trong quy hoạch bến bãi để có giải pháp đầu tư. Đồng thời, xem xét trường hợp thiếu bến bãi sẽ xử lý tình huống cho hoạt động bến bãi tạm như ở Xa Mát.

+ Tại khu vực cửa khẩu quốc tế Tân Nam:

Khu vực cửa khẩu quốc tế Tân Nam chưa có địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của cơ quan Hải quan và cả địa điểm của doanh nghiệp được Tổng cục Hải quan công nhận.

Tại khu vực cửa khẩu có 01 bãi tạm trong khu vực cửa khẩu do UBND huyện quản lý (diện tích khoảng 2,3 ha). Việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải, sang tải hàng hóa được thực hiện tại bãi tạm, đáp ứng mỗi ngày khoảng 20-30 phương tiện chở hàng.

+ Tại khu vực cửa khẩu Chàng Riệc:

Khu vực cửa khẩu Chàng Riệc có 01 địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH XNK Minh Tâm Nguyễn (diện tích 63.000m2) được Tổng cục Hải quan công nhận; đáp ứng mỗi ngày khoảng trên 600 lượt phương tiện qua lại giao nhận hàng mỗi ngày, chở hàng nông sản đổ xá (mì củ, mì lát, hạt điều thô,…).

Hiện nay, việc kiểm tra, giám sát hàng hóa, phương tiện vận tải, sang tải hàng hóa tại cửa khẩu Chàng Riệc được thực hiện tại địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH XNK Minh Tâm Nguyễn.

Lưu lượng hàng hóa trung bình qua cửa khẩu Chàng Riệc mỗi ngày khoảng 13.000 tấn, trên 600 lượt phương tiện vận tải qua lại giao nhận hàng. Vào mùa thu hoạch nông sản (từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau), dự kiến lưu lượng hàng hóa, phương tiện vận tải qua cửa khẩu Chàng Riệc tương đối lớn, mỗi ngày có khoảng trên 17.500 tấn hàng hóa, trên 1.000 lượt phương tiện qua lại giao nhận hàng. Địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH XNK Minh Tâm Nguyễn không đáp ứng được lượng hàng hóa, phương tiện vận tải qua lại để giao nhận hàng vào thời gian cao điểm.

Theo kết quả khảo sát, tại cửa khẩu Chàng Riệc còn có khoảng 16 kho bãi, địa điểm tự phát, đang được các cơ quan, ban ngành rà soát, đánh giá lại hiện trạng sử dụng đất và phạm vi quy hoạch kho bãi. Các kho bãi, địa điểm này cơ quan Hải quan không quản lý, hầu hết có diện tích nhỏ lẻ và chưa được đầu tư xây dựng, chưa đề nghị công nhận điều kiện hoạt động theo quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020 của Chính phủ.

+ Tại khu vực cửa khẩu Kà Tum:

Hiện tại có 02 địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới được Tổng cục Hải quan công nhận:

Địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới của Công ty TNHH Tân Hội Đông, diện tích 27.007,4 m2; có sức chứa trung bình mỗi ngày khoảng 100 phương tiện.

Địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới Công ty TNHH Nguyễn Minh Uyên, diện tích 26.608,1 m2; có sức chứa trung bình mỗi ngày khoảng 80 phương tiện.

Việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải, sang tải hàng hóa được thực hiện tại địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH Tân Hội Đông và Công ty TNHH Nguyễn Minh Uyên.

+ Tại khu vực cửa khẩu phụ Vạc Sa:

Hiện tại có 02 địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu ở biên giới được Tổng cục Hải quan công nhận:

Địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu của Công ty TNHH XNK Sang Trọng, diện tích 15.421,50 m2, có sức chứa trung bình mỗi ngày khoảng 20 - 30 phương tiện.

Địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hoá xuất nhập khẩu của Công ty TNHH Minh Trọng Quý, diện tích 20.114 m2; có sức chứa trung bình mỗi ngày khoảng 50 - 60 phương tiện.

Việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải, sang tải hàng hóa được thực hiện tại địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty TNHH XNK Sang Trọng và Công ty TNHH Minh Trọng Quý.

+ Khu vực cửa khẩu Phước Tân:

Hiện tại khu vực cửa khẩu Phước Tân chưa có địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của cơ quan Hải quan và cả địa điểm của doanh nghiệp được Tổng cục Hải quan công nhận. Việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải, sang tải hàng hóa được thực hiện trên trục lộ giao thông DT781 trong khu vực cửa khẩu (giữa barie số 1 và barie số 2), có sức chứa khoảng 03-04 phương tiện.

Trong khi đó thời điểm cao điểm vào mùa vụ thu hoạch nông sản phát sinh khoảng 15-16 phương tiện.

Theo kết quả khảo sát, tại cửa khẩu Phước Tân còn có khoảng 03 kho bãi, địa điểm tự phát (chưa được Tổng cục Hải quan công nhận), tổng diện tích trên 12.000 m2, có sức chứa khoảng 15-20 phương tiện. Các kho bãi, địa điểm này cơ quan Hải quan không quản lý, có diện tích nhỏ lẻ và chưa được đầu tư xây dựng, chưa đề nghị công nhận điều kiện hoạt động theo quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020 của Chính phủ.

+ Khu vực cửa khẩu phụ Vàm Trảng Trâu:

Hiện tại chưa có địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của cơ quan Hải quan và cả địa điểm của doanh nghiệp được Tổng cục Hải quan công nhận. Việc kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải, sang tải hàng hóa được thực hiện trên trục đường hương lộ 8 trong khu vực cửa khẩu, có sức chứa khoảng 05-06 phương tiện.

Trong khi đó thời điểm cao điểm vào mùa vụ thu hoạch nông sản phát sinh khoảng 10 phương tiện.

Theo kết quả khảo sát, tại cửa khẩu Vàm Trảng Trâu còn có 01 kho bãi, địa điểm tự phát (chưa được Tổng cục Hải quan công nhận), diện tích khoảng 10.000 m2, có sức chứa khoảng 10 phương tiện. Kho bãi, địa điểm này cơ quan Hải quan không quản lý, chưa được đầu tư xây dựng, chưa đề nghị công nhận điều kiện hoạt động theo quy định tại Nghị định số 68/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ, được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020 của Chính phủ.

+ Khu vực cửa khẩu phụ Long Phước:

Có bố trí bãi tập kết sang hàng hóa ở vị trí đối diện nhà làm việc, đã được san lấp mặt bằng bằng phẳng để sử dụng làm bãi tập kết hàng hóa tạm thời phục vụ hoạt động kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu với diện tích khoảng 3.000 m2, có sức chứa trung bình mỗi ngày khoảng 10 phương tiện.

- Đề xuất, kiến nghị:

+ Về lâu dài: UBND tỉnh triển khai quy hoạch các khu vực cửa khẩu, khu công nghiệp trên địa bàn phù hợp với thực trạng và dự báo về lượng hàng hóa, hành khách, phương tiện vận tải trong thời gian tới, đảm bảo điều kiện kiểm tra, giám sát của cơ quan Hải quan.

+ Trước mắt, trong thời gian chờ triển khai quy hoạch, để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp thông quan hàng hóa, đặc biệt thời gian cao điểm vào mùa vụ thu hoạch nông sản tại cửa khẩu Xa Mát, UBND tỉnh Tây Ninh đã có Công văn số 4249/UBND-KT ngày 26/12/2023 thống nhất với đề xuất về việc hoạt động tạm thời địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu tại cửa khẩu Xa Mát của Công ty TNHH MTV Tân Hưng Cường TN.

Trên cơ sở chủ trương của UBND tỉnh, ngày 28/12/2023, Cục Hải quan tỉnh Tây Ninh đã báo cáo Tổng cục Hải quan xem xét công nhận địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu tại cửa khẩu quốc tế Xa Mát của Công ty TNHH MTV Tân Hưng Cường TN.

+ Đối với cửa khẩu Chàng Riệc: Vừa qua, Công ty TNHH XNK Minh Tâm Nguyễn về việc xin mở rộng địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu ở biên giới (diện tích Công ty xin mở rộng là 20.000 m2, bên cạnh địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu của Công ty đã được Tổng cục Hải quan công nhận theo Quyết định số 2524/QĐ-TCHQ ngày 12/8/2016).

Việc đầu tư mới, đầu tư mở rộng bến bãi xuất nhập khẩu phải thực hiện theo quy định và quy hoạch cửa khẩu. Để giải quyết tình thế khó khăn trước mắt, tạm thời UBND tỉnh giao Cục Hải quan tỉnh rà soát bến bãi hiện có (đang hoạt động trước đây), xem xét các điều kiện hạ tầng, có đề xuất cụ thể, phù hợp theo quy định.

+ Đối với cửa khẩu Phước Tân: UBND tỉnh đang chỉ đạo các cơ quan, ban ngành liên quan điều chỉnh quy hoạch, kêu gọi đầu tư xây dựng địa điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu, đồng thời tránh ùn tắc hàng hóa, phương tiện tại khu vực cửa khẩu.